İngiliz İmparatorluğu’nun Hindistan üzerindeki sömürü ve kontrolü, ülkenin ekonomisi, sosyal yapısı ve siyasi durumu üzerinde büyük etki yarattı. Bu süreçte Hintli liderlerin ve toplumun çeşitli şekillerde direnişi öne çıktı. Bunların en önde geleni ise Mohandas Karamchand Gandhi’nin geliştirdiği pasif direniş felsefesi oldu.
Gandhi, İngiliz sömürgeciliğine karşı ahimsa (şiddetsizlik) ilkesini benimseyerek, tuz vergisi karşıtı hareketi olan Salt Satyagraha ve Dandi Yürüyüşü gibi eylemlerle halkı pasif olarak direnişe teşvik etti. Gandhi’nin fikirleri, Hindistan’ın bağımsızlık hareketinde büyük bir rol oynadı ve günümüze kadar etkisini sürdürmektedir.
Bu makale, İngiliz sömürgeciliğinin Hint alt kıtasındaki etkileri ile Gandhi’nin direnişi ve felsefesi arasındaki ilişkiyi araştırmaktadır. Ayrıca, İngiliz sömürgeciliğinin Hindistan’dan çekilmesi süreci, bölünme ve Pakistan’ın kuruluşu ile Jawaharlal Nehru’nun Hindistan’ın modernleşmesi sürecindeki çalışmaları da ele alınacaktır.
İngiliz Sömürgeciliğinin Hint Alt Kıtası Üzerindeki Etkileri
İngilizlerin Hindistan’ı kolonileştirme süreci 1858 yılına kadar devam etmiştir ve bu süreç Hindistan’ın ekonomisini, toplumunu ve siyasi yapısını derinden etkilemiştir. İngilizlerin Hindistan’ı sömürgeleştirme amacı, yer altı kaynaklarına sahip olmak, pazarlarını genişletmek, Hinduları Hristiyanlaştırmak, siyasi güçlerini arttırmaktı. İngilizler, özellikle tekstil sektöründeki geleneksel üretim yöntemlerine hayli zarar vermiştir ve özellikle de köylü ekonomisi çöküşe uğramıştır. Bu süreçte, Hinduların maddi kaynakları tüketilmiştir ve nüfusun büyük bir kesimi yoksulluk ve açlıkla mücadele etmek zorunda kalmıştır.
İngilizlerin siyasi etkisi de oldukça güçlüydü. Yerel yönetimlerde rejim değişiklikleri yapılmış, İngilizlerin müdahalesiyle Hindistan’a uygun olmayan kanunlar çıkarılmıştır. İngilizlerin yönetiminde, Hinduların halka açık yerlerde İngilizlerle bir arada bulunması yasaklanmış, Hindistan vatandaşlarına kendi ülkelerinde bile hakları verilmemiştir. Özellikle de Hinduların idari pozisyonlarda yer alması yasaklanmıştır. Bu durum da Hinduların İngilizlere karşı birlik olmasına neden olmuştur.
İngiliz Sömürgeciliği, Hint alt kıtası için uzun, yıkıcı ve üzücü bir süreç olmuştur ve Hinduların bağımsızlık mücadelesi de bu süreci sonlandırmayı başarmıştır.
Gandhi ve Pasif Direniş
Mohandas Karamchand Gandhi, Hindistan’ın İngiliz sömürgeciliği altındaki güçlü direniş liderlerindendir. Gandhi, İngiliz sömürgeciliğine karşı geliştirdiği pasif direniş felsefesiyle tanınır. Pasif direniş, şiddet kullanmadan yapılan ve haksızlığa karşı mücadeleyi içeren bir felsefedir.
Gandhi, pasif direniş felsefesini Ahimsa (şiddetsizlik) ilkesiyle birleştirerek Hindistan’ın bağımsızlık hareketinde etkili olmuştur. Gandhi, İngilizler tarafından ülke içinde uygulanan keyfi yasalara karşı yürüttüğü hareketlerle ünlenmiştir. Salt Satyagraha Hareketi ve Dandi Yürüyüşü, Gandhi’nin öne çıkan hareketlerindendir ve İngilizlerin Hindistan’dan çekilmesini hızlandırmıştır.
Gandhi’nin pasif direniş felsefesi, bugün birçok ülkede özgürlük savaşlarında kullanılmıştır. Mandela’nın Güney Afrika’da yaptığı mücadele ve Martin Luther King Jr.’ın ABD’deki sivil haklar hareketi, Gandhi’nin felsefesini örnek almışlardır. Gandhi’nin Mirası, Hindistan’ın bağımsızlık hareketi ve ulusal birlik fikrini nasıl etkilediği ve günümüze yansıdığıdır.
Gandhi’nin Hayatı ve Fikirleri
Ahimsa (şiddetsizlik) ilkesi. Mohandas Karamchand Gandhi, Hindistan toplumunun en önde gelen liderlerinden biri olarak tanındı. Gandhi, İngiliz sömürgeciliğine karşı etkili bir mücadele yürüttü ve Hindistan’ın bağımsızlığı için çabalarını sürdürdü. Ahimsa (şiddetsizlik) ilkesi üzerine kurulu felsefesiyle dünya çapında tanınan Gandhi, Hindistan’daki toplumsal sorunların çözümüne yönelik pek çok hareket başlattı. Gandhi, toplumda eşitlik, adalet ve barışın sağlanması için mücadele etti. Gandhi’nin doğayı sevme, kişisel ve ulusal bağımsızlık gibi fikirleri günümüzde de örnek alınan değerler arasındadır.
Ahimsa
Ahimsa, Gandhi’nin şiddet karşıtı felsefesi olarak bilinir. Bu felsefe, Hindistan’ın bağımsızlık mücadelesinde ve diğer sosyal hareketlerde kullanılmıştır. Ahimsa, şiddet kullanımının insanlığı tahrip ettiği ve hiçbir sorunu çözmediği düşüncesiyle ortaya çıkmıştır. Bu felsefeye göre, herhangi bir canlının yaşamına zarar vermek, insanın doğal yapısına aykırıdır ve her canlının kendisine özgü bir değeri vardır. Gandhi, Ahimsa’yı hayatının merkezine yerleştirdi ve İngiliz sömürgeciliğine karşı geliştirdiği pasif direniş felsefesinde kullandı. Ahimsa, Gandhi’nin mirası olarak Hindistan’ın bağımsızlık hareketinden günümüze kadar birçok sosyal hareketin temel prensibi olarak kalmıştır.
(şiddetsizlik) ilkesi.
Ahimsa yani şiddetsizlik, Gandhi’nin felsefesinde oldukça önemlidir. Ona göre, her insan değerlidir ve her insan yaşam hakkını korumak için her türlü şiddet kullanımından kaçınmak gerekir. Ahimsa ilkesi, sadece bireyler arasındaki ilişkilerde değil, aynı zamanda toplumsal ve siyasi düzeyde de geçerlidir. Gandhi, Hintçe “Satyagraha” olarak adlandırdığı, yani gerçeğe uygunluk ve sevgi ile dolu mücadele şeklini savunuyordu. Ahimsa ilkesi, Gandhi’nin direniş felsefesinin temel taşlarından biriydi ve bugün dünya çapında barışçı hareketlerin önde gelen prensiplerinden biridir.
Salt Satyagraha Hareketi
Gandhi’nin tuz karşıtı hareketi olan Salt Satyagraha, 1930 yılında gerçekleştirildi. Bu hareket, İngilizlerin tuz üretimine getirdiği vergiyi protesto etmek için gerçekleştirildi. Amacı, İngilizlerin tuz monopolünü kırmak ve alışılmış vergilerine başkaldırmaktı. Bu hareketin en önemli özelliği, şiddet kullanmaksızın gerçekleştirilmiş olmasıdır. Gandhi’nin pasif direniş felsefesi, harekete de yansımıştır. Hareketin sonucunda pek çok insan tutuklandı, ancak bu tutuklamalar, İngiliz yönetimindeki sömürgeci sisteme karşı büyük bir protesto hareketini başlatmıştı.
Dandi Yürüyüşü
Gandhi’nin İngiliz sömürgeciliği karşısında yaptığı etkili ve özgün eylemlerden biri de Dandi Yürüyüşü’dür. Bu yürüyüş, İngilizlerin tekeline girmiş olan tuz üretimine karşı gerçekleştirilmiştir. İngilizler, tuz üretimine yalnızca kendi izinleriyle sahip olma haklarını savunmuşlardır. Ancak Gandhi, bu yasağı protesto etmek için Dandi kıyılarındaki tuz yataklarına yürümüş ve orada tuz üretmeye başlamıştır.
Bu eylem, Hindistan’da birçok kişi tarafından takdirle karşılanmış ve desteklenmiştir. Ayrıca, Dandi Yürüyüşü, İngiliz sömürgeciliği karşısında pasif direniş felsefesinin güçlü bir örneği olarak da kabul edilmiştir. Yürüyüş sırasında pek çok insan tutuklanmış olsa da, bu eylem Hindistan’ın bağımsızlık hareketindeki önemli bir adım olarak tarihe geçmiştir.
- Dandi Yürüyüşü, İngilizlerin tekeline girmiş olan tuz üretimine karşı gerçekleştirilmiştir.
- Yürüyüş, İngiliz sömürgeciliği karşısında pasif direniş felsefesinin güçlü bir örneği olarak kabul edilir.
- Eylem, Hindistan’ın bağımsızlık hareketindeki önemli bir adım olarak tarihe geçmiştir.
Gandhi’nin bu ve benzeri eylemleri, İngiliz sömürgeciliği karşısında Hindistan’ın bağımsızlık hareketine büyük bir ivme kazandırmış ve ülke yöneticilerini harekete geçirmişti. Bu nedenle, Hindistan’ın bağımsızlığı için mücadele edenlerin sembolü haline gelen Gandhi, tarihte öne çıkan önemli bir figür olarak kalmıştır.
Gandhi’nin Mirası
Gandhi, Hindistan’ın bağımsızlık hareketinde önemli bir rol oynadı ve ulusal birlik fikrini yaygınlaştırdı. Kendisi, sadece İngiliz sömürgeciliğine karşı mücadele etmekle kalmayıp, Hindistan’da farklı topluluklar arasında barış ve kardeşlik duygusunun gelişmesine de katkı sağladı. Bu mirası, günümüzde hala Hindistan’ın ulusal kimliğini ve toplumsal yapısını şekillendirmektedir.
Gandhi’nin felsefesi olan Ahimsa, bugün dünya çapında barışçıl protestoların ve hareketlerin temelini oluşturmaktadır. Hindistan’daki bağımsızlık hareketi sırasında, halka şiddetsiz direniş fikrini yayarak, işgalci İngilizlerin hegemonyasını kırmayı başardı.
Hindistan’ın bağımsızlığı sonrası, Nehru liderliğindeki hükümet, Gandhi’nin ideallerine sadık kalarak ülke üzerindeki yabancı etkileri azaltmaya çalıştı. Günümüzde, Hindistan, kendi kültürüne ve geleneklerine bağlılığını korurken, modern dünyanın bir parçası olarak da yer almaktadır.
İngiliz İmparatorluğu’nun Hindistan’dan Ayrılması
20. yüzyılın başlarında İngilizler, Hindistan’ı sömürgeleştirmeye başladılar ve yaklaşık 200 yıl boyunca ülkeyi kontrol altında tuttular. Ancak 1947’de Hindistan, İngiliz İmparatorluğu’ndan bağımsızlığını kazandı. Bu süreç, uzun ve karmaşık bir devrimin ardından gerçekleşti.
Çoğu Hintli, İngilizlerin ülkelerini terk etmelerini talep eden birçok protesto gösterisi düzenledi. 15 Ağustos 1947’de, İngiliz İmparatorluğu, Hindistan’dan ayrıldı ve bu olay tarihte “Bölünme” olarak bilindi.
Bölünme, Hindistan ve Pakistan olarak iki ayrı ülke yarattı. Hindistan, ülke içindeki Hindu nüfusun çoğunluğunu oluştururken, Pakistan, Müslüman nüfusun çoğunluğu tarafından şekillendirildi. Bu ayrılık, ülkedeki Hindu ve Müslüman toplulukları arasında şiddetli çatışmalara neden oldu ve birçok insan öldü.
Bu tarihi olayın ardından, Jawaharlal Nehru, Hindistan’ın ilk başbakanı olarak görev yaptı ve ülkenin modernizasyonu için çalışmalar yaptı. Nehru, sosyal, siyasal ve ekonomik reformlar yaparak Hindistan’ın güçlü bir demokrasi haline gelmesine yardımcı oldu.
Bölünme ve Pakistan’ın Kuruluşu
Hindistan’ın bağımsızlığını kazanması sonrasında ülkede önemli bir bölünme süreci yaşandı. Bu süreç Hindistan ve Pakistan arasındaki ayrılığı beraberinde getirdi. Bölünme sonucunda Hindistan’ın nüfusunun yüzde 80’i Hindu iken, Pakistan’ın nüfusunun yüzde 97’si Müslüman oldu. Bu süreçte çok sayıda çatışma yaşandı ve yaklaşık 2 milyon insan öldü. Ülkenin bölünmesi sırasında Hindistan’da kalan Müslümanlar Pakistan’a, Pakistan’da kalan Hindu ve Sikhler ise Hindistan’a göç etmek zorunda kaldı. Bu süreç büyük bir acı, gözyaşı ve yıkıma sebep oldu. Ancak, bu süreç ile birlikte Hindistan ve Pakistan iki ayrı devlet olarak varlıklarını sürdürdüler.
Nehru ve Hindistan’ın Modernizasyonu
Jawaharlal Nehru, Hindistan’ın bağımsızlığından sonra ülkenin modernleşmesi için önemli adımlar attı. Modern bir devlet yapısını benimseyerek, Hindistan’ın güçlü bir ulusal kimliğe sahip olmasını sağladı. Hindistan’ın endüstriyelleşmesi ve tarım sektörünün geliştirilmesi için çalışmalar yaptı. Ayrıca, ülkedeki yoksulluğun azaltılması ve sosyal hizmetlerin iyileştirilmesi için de çaba sarf etti.
Nehru, Hindistan’ın dünya sahnesinde daha etkin bir rol oynaması için uluslararası ilişkilerde de aktif oldu. Ülkesiyle dostane ilişkiler geliştirerek, Hindistan’ın dış politikasını şekillendirdi. Bugün Hindistan, dünya ekonomisinin önemli bir aktörü haline geldi ve bu gelişmede Nehru’nun modernizasyon çalışmalarının büyük etkisi oldu.
