Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşü ve modern Türkiye’nin kuruluşu, Türk tarihindeki en önemli dönüm noktalarından biridir. İmparatorluğun ekonomik durgunluğu, siyasi istikrarsızlık, savaşlar ve yabancı müdahaleleri giderek daha zayıf kılmıştı. Sonuç olarak, İmparatorluk, modernleşme hareketlerine ayak uyduramadı ve çöküş süreci başladı. Ancak, bu çöküş, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna zemin hazırladı. Mustafa Kemal Atatürk liderliğindeki milliyetçi hareket, Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini atarak Osmanlı İmparatorluğu’nun yerini aldı. Bu makalede, Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşü ve modern Türkiye’nin doğuşu ele alınacak ve Türkiye’nin uluslararası konumu detaylı bir şekilde ele alınacaktır.
Osmanlı Devleti’nin Sorunları
Osmanlı Devleti’nin sorunlarının arasında ekonomik durgunluk, siyasi istikrarsızlık, savaşlar ve yabancı müdahaleler bulunmaktaydı. 19. yüzyıl boyunca Osmanlı ekonomisi batmak üzereydi. Tıpkı diğer birçok devletinde yaşadığı gibi nüfus artışına ekonomik büyüme denk gelmedi. Ayrıca, Osmanlı Devleti’nin savaşları sayesinde, bu dönem boyunca toprak kaybederek güç kaybetmeye devam etti. Siyasi istikrarsızlık, sahip oldukları meşruiyet sorunları nedeniyle de artmaktaydı. Son olarak, yabancı ülkeler Osmanlı Devleti’nin topraklarına müdahale etmekteydi ve bu durum devleti daha da zayıf düşürmekteydi. Bu sorunlar birlikte Osmanlı Devleti’nin çöküşüne neden oldu ve modern Türkiye’nin kuruluşuna zemin hazırladı.
Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluşu
Mustafa Kemal Atatürk liderliğindeki milliyetçi hareket, Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşü sonrasında modern Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu gerçekleştirmiştir. Türkiye’nin sınırları belirlenirken, milliyetçiler tarafından Türklerin yoğun olduğu bölgeleri kapsayan bir vatan anlayışı benimsenmiştir. Bu dönemde, Mustafa Kemal Atatürk, Türk halkına milli bir kimlik kazandırmak amacıyla “yeni bir dil, yeni bir tarih, yeni bir kültür” oluşturma hedefini belirlemiştir. Bu amaç doğrultusunda Türk alfabesi değiştirilerek, modernize edilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu, aynı zamanda çağdaşlaşma hareketini başlatan büyük bir dönüm noktasıdır. Ülke batılı tarzda bir eğitim sistemi benimseyerek, devlete modern bir hükümet sistemi getirerek, ekonomik, sosyal ve siyasi alanda bir dizi reform gerçekleştirmiştir. Hatta Türkiye’nin hukuk sistemi, Almanya’dan alınan bir model ile şekillendirilmiştir.
- Türk kadınlarının seçme ve seçilme haklarının sağlanması ve eşit haklara sahip olmaları,
- Öğrenimin zorunlu hale getirilmesi,
- Laiklik prensibinin benimsenmesi
Gibi konular, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu sonrasında gerçekleştirilen reformların başında gelmektedir. Mustafa Kemal Atatürk liderliğindeki bu milliyetçi hareket, Türkiye’nin modernleşme sürecinde büyük bir rol oynamış ve ülkenin uluslararası konumu için önemli bir temel oluşturmuştur.
Ankara Hükümeti’nin Politikaları
Türkiye Cumhuriyeti’nin temelleri, Mustafa Kemal Atatürk liderliğindeki Ankara Hükümeti’nin milliyetçilik, laiklik ve batılılaşma politikaları ile atıldı. Türk milliyetçiliği, Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılmasının ardından Türklerin milli bir kimlik oluşturma çabaları ile ortaya çıkmıştır. Kamuoyunda milli birlik ve beraberlik çağrısı yapılmış, ülkedeki milli değerlerin korunması istenmiştir.
Bunun yanı sıra, Türkiye Cumhuriyeti’nin laik bir ülke olması amaçlanmıştır. Bu politika doğrultusunda, din ve devlet işlerinin ayrılması sağlanmış, laikliğin korunması için gerekli yasalar çıkarılmıştır. Devletin bütün kurumları, herhangi bir dini kurum veya örgütten etkilenmeden hizmet vermiştir.
Batılılaşma politikası, Türkiye’nin modernleşmesini hedefleyen bir politika olarak benimsenmiştir. Bu politika kapsamında, Türkiye batılı tarzda bir eğitim sistemi benimsemiş, batılı ülkelerin teknolojik gelişmelerini takip etmiş ve batılı bir hükümet sistemi getirmiştir. Böylelikle, Türkiye modernleşme yarışında yerini almıştır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin milliyetçilik, laiklik ve batılılaşma politikaları, ülkenin modern bir devlet olarak varlığını sürdürmesinde etkili olmuştur. Bu politikalar, Türkiye’nin güçlü bir ulusal kimlik oluşturmasını, bölgesinde ve dünyada etkili bir konuma sahip olmasını sağlamıştır.
Laiklik İlkesi
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan bu yana uygulanan en önemli ilkelerden biri laiklik ilkesidir. Laiklik ilkesi, din ve devlet işlerinin kesin olarak ayrılmasını gerektirir ve Türkiye’nin din ve siyaset konusunda tarafsız olmasını sağlar. Bu ilke Türkiye’deki çoğunluğu Müslüman olan toplumda bazı tartışmalara neden olmasına rağmen, hala önemli bir yere sahiptir.
Türk hukuk sisteminin temelinde laiklik ilkesi yatmaktadır ve tüm yasalara, kurallara ve düzenlemelere yansımaktadır. Türk hukuk sisteminde din, kişisel bir inanç olarak kabul edilir ve devletin yasama, yürütme ve yargı güçleri din karşıtı bir tavır içerisinde hareket etmek zorundadır.
Laiklik ilkesi, farklı inanç ve kültürlerin bir arada yaşadığı Türkiye’de hoşgörü ve uzlaşı ortamının oluşmasına da katkıda bulunmuştur. Bu ilke sayesinde din ve mezhep ayrımcılığına karşı mücadele edilmiştir ve herkesin inanç ve düşünce özgürlüğüne saygı gösterilmiştir.
Batılılaşma Politikası
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan hemen sonra, Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları, ülkenin modernleşebilmesi için batılılaşma politikası benimsediler. Bu politika çerçevesinde, ilköğretimden üniversiteye kadar olan eğitim sistemi batılı tarzda yeniden yapılandırıldı. Yeni bir harf devrimi yapılarak Latin alfabesi kabul edildi. Ayrıca, devletin resmi dilinin Türkçe olarak belirlenmesiyle birlikte dil konusunda da batılı yöntemler benimsendi.
Batılılaşma politikası, sadece eğitim ve dilde değil, aynı zamanda siyasi sistemde de değişiklikleri beraberinde getirdi. Osmanlı İmparatorluğu’nun merkeziyetçi ve feodal yapısı terk edilerek, modern bir hükümet sistemi getirildi.
Batılılaşma politikası, Türkiye’nin diğer ülkelerle uyumlu ve modern bir şekilde ilerlemesine olanak sağlamaktadır.
Türkiye’nin Uluslararası Konumu
Türkiye, tarihinde farklı coğrafyalarda bulunmasından dolayı daima Batı ile ilişkilerini güçlendirmek istemiştir. Bu nedenle Türkiye, NATO’ya üye olmak için başvuruda bulunmuş ve üye olmuştur. Batı ile ilişkilerini daha da güçlendirmek isteyen Türkiye, sonrasında Avrupa Birliği’ne üyelik için başvuru yapmıştır. Ancak bu süreç oldukça uzun ve sancılı olmuştur. Bazı engellerle karşılaşan Türkiye, halen Avrupa Birliği’ne tam üye olarak kabul edilmemiştir. Bununla birlikte, Türkiye hala Batı ile ilişkilerini sürdürmekte ve güçlendirmeye çalışmaktadır.
Sonuç
Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşü, modern Türkiye’nin kuruluşunun önemli bir faktörüdür. Türkiye, günümüzde Batı’ya yönelik politikalarıyla uluslararası konumunda önemli bir rol oynuyor. NATO ve Avrupa Birliği gibi örgütlere üye olarak Batı ile ilişkilerini güçlendirmeye çalışan Türkiye, dünya politikasında söz sahibi ülkeler arasında yer alıyor. Buna ek olarak, Türkiye’nin bölgesel sorumlulukları da bulunmaktadır. Özellikle, Suriye’deki iç savaş ve Orta Doğu’da yaşanan diğer krizler gibi uluslararası olaylar, Türkiye’nin dış politikasını etkileyen faktörlerdendir. Sonuç olarak, modern Türkiye’nin Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşü ile başlayan geçmişi, ülkenin bugünkü uluslararası konumunu etkilemiştir.
